پارک های آموزش ترافیک یکی از ابزار پی ریزی فرهنگ صحیح ترافیکی است. در این پارک ها محیط و شبکه معابر شهری در ابعادی کوچکتر شبیه سازی می شود و کودکان با محیطی مشابه شبکه معابر شهری و مقررات راهنمایی و رانندگی آشنا می شوند.

پارک های آموزش ترافیک یکی از ابزار های پی ریزی فرهنگ صحیح ترافیکیپارك آموزش ترافيك تهران

پارك آموزش ترافيك تهران كه در محله پونك تهران واقع شده، مينياتوري از تسهيلات و تجهيزات پارك‌هاي آموزش ترافيك و ايمني در سطح جهان است. اين پارك به‌صورت رايگان در اختيار مدارس مقطع ابتدايي با هدف آموزش رفتار ترافيك براي كودكان و نوجوانان طراحي و مورد بهره‌برداري قرار گرفته است. پارك آموزش ترافیک تهران توسط سازمان حمل‌ و نقل و ترافيك تهران و از محل بودجه اين سازمان، در زميني به مساحت 3.5 هكتار در شمال غربي ميدان پونك تهران و با تاسيساتي شامل معابر، آمفي تئاتر، توقفگاه، جايگاه انرژي، بوفه و ساختمان اداري و آموزشي اجرا شده است كه يكي از بزرگ‌ترين و مجهزترين پارك‌هاي آموزش ترافيك در ايران است.

آموزش یكی‌ از مهمترین‌ مسائل‌ در رفع‌ مشكلات‌ ترافیك‌ است‌. برای‌ ارتقاء ایمنی‌ ترافیك‌ باید آموزش‌ در تمام‌ مقطع‌ سنی‌ وجود داشته‌ باشد. در بین‌ گروه‌های‌ مختلف‌ آسیب‌ پذیر در محیط‌ ترافیك‌، كودكان‌ بیشتر به‌ جهت‌ عدم‌ آموزش‌ آسیب‌ می‌بینند. برای‌ تاثیر گذاری‌ بر كودكان‌ از روش‌های‌ گوناگون‌ اعم‌ از آموزش‌ نظری‌ در مدارس‌، آموزش‌ عملی‌ تبلیغات‌ و رسانه‌های‌ گروهی‌ می‌توان‌ بهره‌ گرفت‌. آموزش‌های‌ مستقیم‌ رفتار ترافیكی‌ به‌ كودكان‌ در محیط‌ واقعی‌ توام‌ با خطراتی‌ برای‌ آنها می‌باشد . لذا یكی‌ از روش‌های‌ آموزش‌ عملی‌ به‌ آنها استفاده‌ از پارك‌های‌ آموزش‌ ترافیك‌ است‌ كه‌ شبیه‌ محیط‌ واقعی‌ ترافیك‌، بطور مثال‌: راهها، خط‌ آهن‌، پیاده‌ رو و خیابانها،علایم‌ راهنمایی‌، چراغ‌ راهنماها و غیره‌، ولی‌ در مقیاس‌ كوچكتر طراحی‌ و احداث‌ می‌گردد .

ایده‌ پارك‌ آموزش‌ ترافیك‌ با استفاده‌ از خودروهای‌ كوچك‌ نخستین‌ بار توسط‌ یك‌ فرد آلمانی‌فنلاندی‌ الاصل‌ به‌ نام‌ (جاكا ناپاری) ارایه‌ شد.

به‌ همت‌ او نخستین‌ پارك‌ مجهز به‌ چراغ‌ راهنما و تابلوهای‌ ترافیك‌ و خط‌ كشی‌ معابر در سال‌ ۱۹۸۹ میلادی‌ در شهر هامبورگ‌ آلمان‌ گشایش‌ یافت‌.

در حال‌ حاضر بیش‌ از صدها پارك‌ آموزش‌ ترافیك‌ در كشورهای‌ مختلف‌ دنیا از جمله‌ اتریش‌، آلمان‌، سویس‌، فرانسه‌، بریتانیا، لهستان‌، روسیه‌، پرتغال‌، اسپانیا، فنلاند، هندوستان‌، چین‌، كره‌، ژاپن‌ و اسكاتلند و ... مورد بهره‌ برداری‌ قرار گرفته‌ است‌.

علاوه‌ بر آموزش‌های‌ لازم‌ در پارك‌ آموزشی‌ محوطه‌های‌ تفریحی‌ جهت‌ سرگرمی‌ كودكان‌ طراحی‌ شده‌ است‌.

در كنار محوطه‌های‌ تفریحی‌، خودروهای‌ كوچك‌ برقی‌،ماشین‌ پدالی‌ در مسیرهای‌ مشخصی‌ به‌ صورت‌ یك‌ یا چند دور رفت‌ و برگشت‌ عمل‌ می‌نماید. اینگونه‌ وسایل‌ نقلیه‌ كوچك‌ تفریحی‌ به‌ نام‌ ماشین‌های‌ گوكارت‌ معروف‌ هستند. كرایه‌ دوچرخه‌ یكی‌ از موارد دیگری‌ است‌ كه‌ در این‌ پارك‌ها انجام‌ شده‌ است‌.

دوچرخه‌ در اندازه‌های‌ مختلف‌، برای‌ كودكان‌، بزرگسالان‌ و همچنین‌ دوچرخه‌هایی‌ برای‌ كودكانی‌ كه‌ به‌ درستی‌ نمی‌ توانند سوار دوچرخه‌ شوند با چرخ‌های‌ كناری‌ فراهم‌ شده‌ است‌. البته‌ روزهای‌ خاصی‌ معین‌ می‌شود كه‌ دوچرخه‌ كرایه‌ داده‌ نمی‌ شود كه‌ افراد بتوانند با دوچرخه‌های‌ شخصی‌ وارد محیط‌ آموزش‌ ترافیك‌ شوند.

در كنار این‌ امكانات‌ سرپرستی‌ وجود دارد كه‌ عبور و مرور كودكان‌ را در مسیرها نظارت‌ می‌كند و به‌ آنها در جهت‌ آموزش‌ ترافیك‌ تذكرات‌ لازم‌ را می‌دهد.

ابتكار دیگری‌ كه‌ در این‌ پارك‌ها صورت‌ می‌گیرد محوطه‌ كوچكی‌ در مقیاس‌ بسیار ریزتر از پارك‌های‌ آموزش‌ ترافیك‌ به‌ صورت‌ یك‌ شهر مینیاتوری‌ ماكت‌ سازی‌ می‌شود به‌ همراه‌ وسیله‌ نقلیه‌های‌ اسباب‌ بازی‌ كه‌ در امر آموزش‌ ترافیك‌ از این‌ مورد استفاده‌ می‌كنند.

در جایی‌ دیگر وسایل‌ بازی‌ میله‌یی‌ را به‌ جهت‌ اینكه‌ اینگونه‌ پارك‌ها،پارك‌های‌ ترافیكی‌ هستند، شبیه‌ لوكوموتیو، ماشین‌ و دیگر علایم‌ ترافیكی‌ می‌سازند كه‌ در محوطه‌ شنی‌ برای‌ بازی‌ بچه‌ها قرار دارد. ورود والدین‌ به‌ این‌ پارك‌ها آزاد است‌ و به‌ والدین‌ این‌ امكان‌ داده‌ می‌شود كه‌ بتوانند از نزدیك‌ با آموزش‌ كودكانشان‌ آشنا شوند. كارتهایی‌ جهت‌ ثبت‌ نام‌ بچه‌ هایشان‌ به‌ كلاس‌های‌ آموزش‌ ترافیك‌ تشویق‌ می‌كنند.

نخستین‌ پارك‌ آموزش‌ ترافیك‌ در ایران‌ توسط‌ سازمان‌ حمل‌ و نقل‌ و ترافیك‌ تهران‌ طراحی‌ و اجرا شده‌ و در سال‌ ۱۳۸۱ مورد بهره‌ برداری‌ قرار گرفته‌ است‌.